Uchwały budżetowe Rady Gminy a decyzje RIO

Szanowni Państwo.

Regionalna Izba Obrachunkowa nadesłała swoje stanowisko w sprawie Uchwał podjętych przez Radę Gminy Rzekuń w dniu 09.09.2016r.
RIO unieważniła Uchwałę Nr XXI/170/2016 w sprawie przyjęcia Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Rzekuń na lata 2016-2026 oraz wszczęła postępowanie w sprawie uznania za nieważną w całości Uchwały Nr XXI/171/2016 w sprawie zmian w budżecie gminy Rzekuń, którym to wstrzymała wykonanie przedmiotowej Uchwały. Sytuacja taka powoduje duże utrudnienia w wykonywaniu budżetu przez wójta. Jednocześnie zapewniam, że dołożę wszelkich starań i należytej troski o zachowanie dobrej kondycji finansów naszej gminy.
Przypomnę Państwu, że w złożonym przez Wójta Gminy projekcie uchwały, Rada głosami radnych należących do klubu, dokonała bez uzgodnienia z Wójtem zmian, które spowodowały, że budżet gminy nie jest zrównoważony na kwotę 956.500,00 zł.

Jednocześnie w piśmie skierowanym na moje ręce, RIO wyjaśniła kompetencje przy podejmowaniu zmian w uchwale budżetowej. Wyjaśnienia te zawarte są w Wyroku NSA z 2010r.
NSA analizując wyrok WSA zauważył „ Sąd pierwszej instancji podkreślił, że warunkiem korzystania przez radę gminy z kompetencji do uchwalania i zamian budżetu jest jednak zachowanie procedury przewidującej określoną rolę organu wykonawczego. Do wyłącznej kompetencji zarządu jednostki samorządu terytorialnego należy bowiem przygotowanie projektu uchwały budżetowej oraz inicjatywa zmian tej uchwały (art. 52 ust. 1 i 2 u.s.g. i art. 179 u.f.p.). WSA wskazał, że inicjatywa uchwałodawcza to służące danemu podmiotowi prawo (niekiedy także obowiązek) przedłożenia organowi stanowiącemu projektu uchwały. Uzasadnieniem dla ustawowego zagwarantowania wyłączności inicjatywy uchwałodawczej organowi wykonawczemu w zakresie projektu uchwały budżetowej oraz jej zmian jest pozycja prawna tego organu i jego odpowiedzialność za gospodarkę finansową jednostki samorządu terytorialnego oraz wykonanie budżetu jednostki.
W ocenie Sądu, wyłączne prawo do inicjatywy uchwałodawczej oznacza w szczególności, że organ stanowiący uchwalając zmiany uchwały budżetowej na podstawie przedstawionego projektu, nie może niejako "przy okazji" zgłoszonych w projekcie zmian wprowadzać własnych poprawek w kwestiach nieobjętych tym projektem. Zmiany takie są dopuszczalne jedynie w przypadku wyrażenia na nie zgody przez organ wykonawczy.”

NSA wyjaśnił również, że „... należy odróżnić kwestię decydowania o kształcie zaproponowanych zmian, od dokonywania zmian w przedmiocie nie objętym inicjatywą organu wykonawczego. Naczelny Sąd Administracyjny podziela pogląd, że organ stanowiący, uchwalając zmiany w budżecie na podstawie przedstawionego projektu, nie może wprowadzać poprawek w zakresie nie objętym tym projektem. W szczególności brak jest podstaw do przyjęcia, że w przypadku gdy organ wykonawczy wystąpi z inicjatywą zmian w budżecie w ściśle określonym zakresie, organ stanowiący ma możliwość wprowadzenia zmian także w części budżetu nieobjętej wnioskiem. Przy dopuszczeniu takiej możliwości dochodziłoby do istotnego ograniczenia ustawowej kompetencji organu wykonawczego inicjatywy w sprawie zmiany uchwały budżetowej.”

… i dalej z uzasadnienia NSA „...art. 179 u.f.p. stanowi, że inicjatywa zmian uchwały budżetowej należy do wyłącznej kompetencji organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego. W związku z tym propozycja zmian w budżecie już uchwalonym musi pochodzić od organu wykonawczego. W wypadku, gdy organ stanowiący zamierza wprowadzić zmiany w budżecie, mimo braku inicjatywy organu wykonawczego, musi uzyskać jego akceptację (zgodę). Również w wypadku, gdy w wyniku wystąpienia przez organ wykonawczy z inicjatywą w sprawie zmian w budżecie, organ stanowiący chce wprowadzić w nim zmiany nie objęte tą inicjatywą musi uzyskać zgodę organu wykonawczego. Wspomniana zgoda powinna być wyrażona w sposób wyraźny, nie pozostawiający żadnych wątpliwości. W związku z tym należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, że organ stanowiący uchwalając zmiany uchwały budżetowej na podstawie przedstawionego projektu, nie jest uprawniony do wprowadzania przy tej okazji, z własnej inicjatywy, zmian nie objętych tym projektem. Innymi słowy w przypadku zmian w uchwale budżetowej inicjatywa organu wykonawczego dotyczy konkretnych kwestii i w ten sposób wyznacza organowi stanowiącemu ramy, w których może nadać tej uchwale określony kształt. Do wprowadzenia zmian w uchwale budżetowej nie jest zatem wystarczająca inicjatywa organu wykonawczego w jakimkolwiek zakresie, lecz musi ona dotyczyć ściśle określonej materii.”

W podobnych sprawach stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim „przyznanie organom stanowiącym prawo do decydowania bez zgody organu wykonawczego, o kształcie większości postanowień uchwały budżetowej prowadziłoby do istotnego zagrożenia dla szeroko pojętego ładu finansów samorządowych i podstawowej zasady równowagi budżetowej" (wyrok sygn. akt. II SA/Go 520/13 w dniu 14.08.2013 r.). W uzasadnieniu do wyroku WSA w Krakowie z dnia 18 lutego 2014 r., sygn. akt.I SA/Kr 1637/13 stwierdził również że propozycja zmian w budżecie już uchwalonym powinna pochodzić od organu wykonawczego, „w wypadku, gdy w wyniku wystąpienia przez organ wykonawczy z inicjatywą w sprawie zmian w budżecie, organ stanowiący chce wprowadzić w nim zmiany nie objęte tą inicjatywą musi uzyskać zgodę organu wykonawczego".

Wójt
Stanisław Godzina

W załączeniu:

Uchwały RIO 21.200.2016.pdf Pokaż zawartość